Τι είναι το Σύνδρομο Asperger;
Ο αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας ή αλλιώς σύνδρομο Asperger (Άσπεργκερ) είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή.
Γενικά, τα παιδιά και οι έφηβοι με σύνδρομο Asperger μπορούν να μιλήσουν και να επικοινωνήσουν με άλλους και μπορούν να αποδώσουν αρκετά καλά στο σχολικό τους περιβάλλον. Ωστόσο, δυσκολεύονται να κατανοήσουν κοινωνικές καταστάσεις και λεπτές μορφές επικοινωνίας όπως τη γλώσσα του σώματος, το χιούμορ και τον σαρκασμό. Μπορεί επίσης να σκεφτούν και να μιλήσουν πολύ για ένα θέμα ή ενδιαφέρον τους σε επίπεδο εμμονής.
Τα αγόρια είναι 3 έως 4 φορές πιο πιθανό από τα κορίτσια να διαγνωστούν με σύνδρομο Asperger. Οι περισσότερες περιπτώσεις διαγιγνώσκονται μεταξύ των ηλικιών πέντε και εννέα, με μερικές να διαγιγνώσκονται ήδη από την ηλικία των τριών ετών.
Τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο αυτό έχουν πιο ανεπτυγμένες δεξιότητες, σε σύγκριση με τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού. Επίσης, έχουν συνήθως υψηλότερο IQ και ικανοποιητικές ικανότητες χειρισμού της γλώσσας, αντιμετωπίζουν όμως δυσκολίες στις κοινωνικές τους επαφές.
Το σύνδρομο Asperger επηρεάζει το άτομο στην κατανόηση του για τον κόσμο, την ερμηνεία των πληροφοριών που λαμβάνει και τις σχέσεις με τους συνανθρώπους του. Επίσης αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων και δυσκολίες κατανόησης και ερμηνείας. Το αποτέλεσμα είναι το αυξημένο στρες και οι έντονες ανησυχίες.
Συνήθη χαρακτηριστικά του Συνδρόμου Asperger
- Δυσκολία στην κοινωνική επαφή. Συγκεκριμένα, παρόλο που το παιδί επιθυμεί κοινωνική επαφή, δεν γνωρίζει πώς να προσεγγίσει τους άλλους. Επίσης, δεν κατανοεί χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου και δεν μπορεί να κατανοήσει συναισθήματα, σκέψεις και προθέσεις των άλλων, καθώς και να τα μοιραστεί μαζί τους.
- Δυσκολία στην επικοινωνία. Παρόλο που δεν αντιμετωπίζει προβλήματα στην ομιλία, δυσκολεύεται να έχει μια υγιή επικοινωνία με τους άλλους, καθώς συνηθίζει να μιλά ακατάπαυστα για θέματα που το ενδιαφέρουν χωρίς να ενδιαφέρεται για αυτά που ενδιαφέρουν τον συνομιλητή του. Συχνά το παιδί μπορεί να χρησιμοποιεί επίσημες, εξεζητημένες λέξεις προκαλώντας την έκπληξη των άλλων και δεν κατανοεί το χιούμορ, την ειρωνεία, τις προθέσεις, τις σκέψεις των άλλων και τον μεταφορικό λόγο. Πολλές φορές ηχολαλούν (επαναλαμβάνουν αυτά που ακούνε μέχρι να μάθουν πώς να τα εντάξουν στην λεκτική τους επικοινωνία) χρησιμοποιούν υπερβολικά την αγγλική γλώσσα από ότι την ελληνική. Πολλές φορές η αγγλική γλώσσα είναι και από τις πρώτες λέξεις που μαθαίνουν όταν εμφανίζουν καθυστέρηση ομιλίας.
- Ενασχόληση με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα. Αφιερώνει υπερβολικό χρόνο και ζήλο σε ασυνήθιστα ενδιαφέροντα όπως: δεινόσαυρους, τρένα, ιστορία, μηχανολογία, αστρολογία κτλ. Παρουσιάζει παθολογική ενασχόληση με το συγκεκριμένο ενδιαφέρον με αποτέλεσμα να έχει απίστευτα πολλές γνώσεις πάνω σε αυτό. Όμως, αυτή η ενασχόληση δεν του αφήνει περιθώριο για άλλες ασχολίες, με αποτέλεσμα να υπολείπεται σε άλλους τομείς.
- Δυσκολία στην κατανόηση αφηρημένων εννοιών και για αυτό το λόγο δυσκολεύεται να κατανοήσει μαθήματα όπως τα θρησκευτικά, τη λογοτεχνία και τα μαθηματικά. Αδυνατεί να κάνει υποθέσεις και δεν αναπτύσσει την κριτική σκέψη. Μπορεί όμως πολύ εύκολα να αποστηθίζει γεγονότα ή ημερομηνίες ιδιαίτερα αν αυτό ανήκει στα πλαίσια των ενδιαφερόντων του.
- Εμμονή με την ρουτίνα. Το παιδί θέλει να έχει ένα συγκεκριμένο καθημερινό πρόγραμμα χωρίς να γίνονται αλλαγές σε αυτό. Σε περίπτωση που προκύψει κάποια αλλαγή δυσκολεύεται να τη διαχειριστεί και εμφανίζει έντονα αισθήματα ανησυχίας και άγχους.
- Δυσκολία σε δραστηριότητες που απαιτούν συντονισμένες κινήσεις πχ. ποδήλατο, ισορροπία, δέσιμο κορδονιών κτλ.
- Προβλήματα στην ανάπτυξη φιλίας. Εξαιτίας της δυσκολίας στην κοινωνική αλληλεπίδραση συχνά δεν αναπτύσσει φιλίες, απομονώνεται, είναι μόνο του στα διαλείμματα στο σχολείο και πολλές φορές αποδοκιμάζεται ή γίνεται αντικείμενο κοροϊδίας από τα άλλα παιδιά.
Αντιμετώπιση
Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η έγκυρη ενημέρωση. Δυστυχώς στην Ελλάδα η ελλιπής ενημέρωση για τους ανθρώπους που ανήκουν στο φάσμα με υψηλή λειτουργικότητα, είναι στις μέρες μας δραματική.
Οι παιδίατροι δεν ενημερώνουν έγκαιρα τον γονέα, με αποτέλεσμα να μην αναζητήσει την θεραπεία για την αντιμετώπιση των χαρακτηριστικών και την εκμάθηση τόσο των παιδιών όσο και των γονέων σε ένα νέο μοτίβο ζωής.
Συνήθως οι γονείς χαρακτηρίζουν τα παιδιά τους ως «κακομαθημένα, αφηρημένα, εσωστρεφή, δύσκολα στον χαρακτήρα, υπερβολικά έξυπνα ή υπερβολικά κινητικά».
Ένα παιδί που ανήκει στο σύνδρομο Asperger με μια έγκυρη ενημέρωση και μια αξιόπιστη διάγνωση, μπορεί να μάθει σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο να διαχειρίζεται τις δυσκολίες και να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο χωρίς δυσκολίες. Σημαντικό ρόλο στην εκμάθηση αυτή παίζει η κατανόηση και η αποδοχή του γονέα.
